II Οδηγός DT για τις κοινωνικές επιχειρήσεις

μοντέλο του Design thinking

Ο Οδηγός Design Thinking ανταποκρίνεται στις ανάγκες των κοινωνικών επιχειρήσεων, καθώς και άλλων φορέων στον ευρύτερο χώρο της κοινωνικής οικονομίας. Η μεθοδολογία του design thinking μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά εταιρείες και οργανισμούς σε αυτόν το χώρο, ακριβώς επειδή εστιάζει σε ανθρωποκεντρικές και καινοτόμες προσεγγίσεις και λύσεις. Ο οδηγός προσφέρει στους κοινωνικού επιχειρηματίες δωρεάν εργαλεία και οδηγίες για την ορθή χρήση τους, καθώς και κατευθύνσεις για συμβούλους, design thinkers, και φορείς υποστήριξης της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν τον Οδηγό στο έργο τους.

inspiration

Προετοιμασία

Isnpiration

Η φάση Ιnspiration αποτελεί το πρώτο βήμα στην πορεία για το σχεδιασμό μιας υπηρεσίας ή ενός προϊόντος. Σε αυτήν τη φάση παίζει σπουδαίο ρόλο η συμμετοχική παρατήρηση στην αναζήτηση της «σωστής» πρόκλησης και του «σωστού» προβλήματος προς επίλυση από μια κοινωνική επιχείρηση. Πρόκειται για την παρατήρηση συμπεριφορών και τάσεων στο κοινωνικό επίπεδο για να αναζητηθούν οι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι, ή η κοινωνική ομάδα που ενδιαφέρει, προσεγγίζουν την πραγματικότητα. Σε αυτήν τη φάση μπαίνουν οι βάσεις για κινητοποίηση στη διαδικασία ανεύρεσης λύσεων και παρεμβάσεων με τη μορφή ευκαιρίας για αλλαγή.

Ideation

Στη φάση αυτή ανακαλύπτονται και κατατίθενται ιδέες. Ο σκοπός είναι να καταγραφούν όσο το δυνατόν περισσότερες ιδέες, ακόμη κι οι πιο απλοϊκές και ασαφείς φαινομενικά, που με τη σειρά τους θα εκλεπτυνθούν ή ακόμη και θα οδηγήσουν ιδανικά σε νέες, περισσότερο αποτελεσματικές και σαφείς ιδέες για την προσέγγιση ενός προβλήματος. Η ομάδα ατόμων που συνεργάζονται στη διαδικασία θα αντλήσει εκείνη την ιδέα ή εκείνες τις ιδέες που υπόσχονται σε αυτό το στάδιο τα καλύτερα αποτελέσματα και τον υψηλότερο βαθμό καινοτομίας. Πρόκειται για τη φάση κατά την οποία αξιοποιούνται οι εμπειρίες, η γνώση, η φαντασία κι η διορατικότητα των μελών μιας ομάδας με στόχο τη υπέρβαση συμβατικών λύσεων που αδυνατούν να αγγίξουν τον πυρήνα μιας πρόκλησης.

Implementation

Η φάση Implementation είναι αυτή που τελικά θα οδηγήσει την ιδέα που έχει επιλεχθεί, καθώς και το προϊόν ή την υπηρεσία που θα σχεδιασθεί στη βάση αυτής της ιδέας, στο τελικό στάδιο ανάπτυξης – το στάδιο δηλαδή όπου πραγματοποιείται η συνάντηση με την πραγματική ζωή. Σε αυτήν τη φάση εμπεριέχονται η προτυποποίηση, η δοκιμή υπό κλίμακα, καθώς και η αξιολόγηση του προϊόντος ή της υπηρεσίας που αναπτύχθηκαν. Τα παραπάνω αποτελούν κεντρικούς άξονες της φάσης υλοποίησης, αντλώντας από τις προηγούμενες φάσεις της έμπνευσης και της ανακάλυψης/κατάθεσης/επιλογής των πιο αποτελεσματικών ιδεών, όπως μεταφράστηκαν σε συγκεκριμένες παρεμβάσεις.

Προετοιμασία

Ta μέλη της ομάδας design thinking που πρόκειται να συνεργαστούν θα πρέπει να απομακρυνθούν διανοητικά από παραδοσιακούς, μεμαθημένους τρόπους προσέγγισης προκλήσεων και προβλημάτων, διατηρώντας παράλληλα εμπειρίες και γνώσεις που μπορούν να φανούν στην πορεία χρήσιμες. H προετοιμασία της ομάδας για την κατάθεση απλοϊκών, ακόμη και «χαζών», ιδεών και ερωτημάτων είναι εδώ ένα από τα βασικότερα εργαλεία για να αναδειχθεί η δύναμη που πολλές φορές κρύβεται πίσω από τη δημιουργική δυναμική της άγνοιας για ένα συγκεκριμένο ζήτημα.

Ανακάλυψη

Για να ανακαλύψουμε ιδέες και καινοτόμες προσεγγίσεις πρέπει να διευρύνουμε τον ορίζοντα αναζήτησής τους. Να επιτρέψουμε επίσης ριζοσπαστικές προσεγγίσεις μιας πρόκλησης, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τη φύση της και τα χαρακτηριστικά της. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθεί ο απαραίτητος χώρος μέσα στον οποίο η μεθοδολογία του design thinking θα μπορέσει να αξιοποιηθεί, ώστε να αναζητηθούν λύσεις που θα φέρουν ουσιαστική αλλαγή.

Αποσαφήνιση

Μέσα από μια διαδικασία αξιολόγησης, ιδέες, προσεγγίσεις, αλλά και η ίδια η πρόκληση στην οποία αυτές καλούνται να απαντήσουν παίρνουν τη μορφή σαφών δηλώσεων, ενώ παράλληλα ελέγχονται ως προϊόντα σύνθεσης μεταξύ της παρατήρησης και των προοπτικών λύσεων, όπως αυτές ήρθαν στο προσκήνιο στα προηγούμενα στάδια.

Ανάπτυξη

Με τη βοήθεια συγκεκριμένων τεχνικών και εργαλείων του design thinking, ιδέες, έννοιες και προτεινόμενες λύσεις εισέρχονται στο στάδιο «μετάφρασής» τους σε συγκεκριμένα προϊόντα ή/και υπηρεσίες. Ο σκοπός είναι να αναζητηθούν τα χαρακτηριστικά και οι ποιότητες των σχεδιαζόμενων προϊόντων/υπηρεσιών, πριν αυτά περάσουν στο τελικό στάδιο ανάπτυξής τους, ώστε να διατεθούν στην αγορά ή/και το κοινό-στόχος μιας κοινωνικής επιχείρησης.

Τελικό προϊόν/υπηρεσία

Σε αυτό το στάδιο μια ιδέα, ένα προτεινόμενο μοντέλο παρέμβασης, μετατρέπονται σε συγκεκριμένα προϊόντα/υπηρεσίες, έτοιμα να εισαχθούν σε πραγματικές συνθήκες αγοράς. Στο στάδιο αυτό πραγματοποιείται ο τελικός πιλοτικός έλεγχος του προϊόντος ή της υπηρεσίας.